Həssas bağırsaq sindromu üçün pəhriz

Həssas bağırsaq sindromunun (HBS) müalicəsi yoxdur, yəni xəstəliyin yalnız simptomlarına təsir edilə bilər. HBS olan hər bir şəxs özünə xas olan və şiddəti ilə fərqlənən simptomlarla qarşılaşır.

HBS müalicəsi üçün yanaşmalara aşağıdakılar daxildir:

• Pəhriz
• Psixoterapiya
• İstirahət texnikaları
• Dərmanlar
• Probiyotiklər
• Fiziki fəaliyyət

Əgər simptomlarla qarşılaşırsınızsa və onların müəyyən qidaların səbəb ola biləcəyini düşünürsünüzsə, həkiminizlə və ya qidalanma mütəxəssisinizlə məsləhətləşərək başlayın. Əvvəlcə onlar pəhriz və həyat tərzinizlə bağlı ümumi məsləhətlər verəcəklər. Qida və simptomlar jurnalı tutsanız bu, sizə pəhriz və simptomlar arasındakı əlaqəni müəyyən etməyə kömək edə bilər.

HBS simptomlarını idarə etmək üçün ümumi məsləhətlər

• HBS simptomlarını yaradan müəyyən qidalara əlavə olaraq, simptomların baş verməməsinə kömək edən və ümumiyyətlə sağlamlığınız üçün yaxşı olan bəzi ümumi məsləhətlər və vərdişlər var:
• Vaxti-vaxtında yemək yeyin: yYmək vaxtlarına riayət edin, yeməkləri qaçırmayın və rahat, sakit bir mühitdə yeməyə çalışın.
• Kiçik porsiyalarla yeyin: Yeməkləri üç əsas yeməkdənsə, bir neçə kiçik hissəyə bölün.
• Alkoqol və kofeini məhdudlaşdırın: Alkoqol və kofeini ölçülü şəkildə istehlak edin.
• Kifayət qədər maye qəbul edin: Gündə təxminən 1,5-2 litr maye içməlisiniz. Qazlı və ya kofeinli içkilərdən çəkinin, çünki bu simptomları daha da gücləndirə bilər.
• Sorbitoldan çəkinin: sərinləşdirici içkilər və şəkərsiz saqqızlarda tez-tez istifadə olunan sorbitol və digər poliollu dadlandırıcılar HBS simptomlarına səbəb ola bilər.
• Çox yağlı qidaları çox yeyməyin: Yağda qızardılmış yeməklər, sosis və ya qaymaq kimi yüksək yağlı qidalar ölçülü şəkildə yeyilməlidir.
• Yeməklərin hazırlanması: Buxarda bişirmə və ya folqada bişirmə kimi mümkün qədər sadə yemək hazırlama üsullarını seçin.
• Kifayət qədər məşq edin: Həssas bağırsaq sindromu olan bir çox insan üçün simptomları aradan qaldırmaq üçün gündəlik gəzinti etmək kifayətdir. Məşq həmçinin stress və narahatlığı azaltmağa kömək edə bilər ki, bu da HBS-nu daha da gücləndirə bilər.
• Davamlı olun: Yeni pəhrizə başlayarkən, bağırsaqlarınıza yeni vəziyyətə uyğunlaşmaq üçün kifayət qədər vaxt verərək, yavaş-yavaş davam etməlisiniz.

Həssas bağırsaq sindromu olan insanlar üçün xüsusi pəhrizlər

Pəhrizinizi və həyat tərzinizi tənzimləmək həssas bağırsaq sindromunun simptomları üçün heç bir rahatlama təmin etmirsə, xüsusi pəhriz HBS-in idarə edilməsi üçün faydalı ola bilər. Bununla belə, pəhrizinizdə hər hansı bir köklü dəyişiklik etməzdən əvvəl həkiminizlə və ya dietoloqunuzla məsləhətləşməlisiniz.

Aşağı FODMAP pəhrizi

FODMAP, fruktoza, laktoza və sorbitol kimi qısa zəncirli karbohidratlar olan fermentləşdirilə bilən oliqosakaridlər, monosaxaridlər və poliolların qısaltmasıdır.
HBS olan insanlar üçün aşağı FODMAP pəhrizi həssas bağırsaq sindromunun səbəblərini müəyyən etmək üçün yaxşı bir seçim ola bilər. Pəhrizdən FODMAP-ları tamamilə aradan qaldırmaq və sonra onları yavaş-yavaş və bir-bir daxil etmək HBS olan bir insana hansı qidaların ağrı və narahatlığa səbəb olduğunu müəyyən etməyə imkan verə bilər.

HBS simptomlarına səbəb ola biləcək qidalar

HBS simptomlarının qarşısını almaq üçün qaçınmağınız lazım olan qidalara lobya, paxlalılar, gül kələm və səməni kimi şişkinliyə səbəb olduğu bilinən qidalar daxildir. Alma, armud və qurudulmuş meyvələr də yüksək fruktoza tərkibinə malikdir və HBS simptomlarını başlada bilər.

Süd və süd məhsulları da simptomları çoxaldır, çünki bütün yetışkinlərin yarısı laktoza intolerantdır. Bu o deməkdir ki, onlar çox miqdarda laktaza, laktoza parçalayan bir ferment istehsal etmirlər. Laktoza nazik bağırsaqda sorulmur, bu, bağırsaqda fermentasiya və şişməyə səbəb olur ki, bu da HBS simptomlarına səbəb olur.

Digər potensial tətikləyici qidalara buğda, soğan, sarımsaq, göbələk, bal və sorbitol kimi dadlandırıcılar daxildir.
HBS idarə etmək üçün daha uyğun olan qidalar
Ət, quş əti, yumurta və balıq, kivi, ananas, mandarin, portağal və qovun, badımcan, yerkökü, xiyar, kolrabi, yarpaq kahı və kartof kimi HBS olan insanlar üçün uyğundur. Sonuncular aşağı FODMAP tərəvəz və meyvələrdir. Buğda, çovdar və arpa yüksək FODMAP tərkibli qlüten tərkibli taxıllardır. Yulaf, darı, qarğıdalı, quinoa, qarabaşaq yarması və kətan toxumu HBS olan insanlar tərəfindən yaxşı həzm edilir.

Qlütensiz pəhriz

Hazırlanmasından asılı olaraq, qlütensiz qidalar da aşağı FODMAP qidaları ola bilər və buna görə də HBS olan insanlar üçün uyğundur. Bununla belə, bütün qlütensiz məhsullar aşağı FODMAP olmadığı üçün biz yalnız aşağı FODMAP qidaları ilə təsdiqlənmiş qlütensiz məhsullardan istifadə etməyi tövsiyə edirik. Sertifikatlaşdırılmış aşağı FODMAP Schär məhsullarının siyahısını burada tapa bilərsiniz (Schär aşağı FODMAP məhsulları ilə siyahıya keçid).

Az lifli və ya yüksək lifli pəhriz

Pəhrizinizdə lif miqdarını artırmaq da məqsədəuyğun ola bilər. Ancaq bunu addım-addım etməli və eyni zamanda maye qəbulunu artırmalısınız. Yaxşı lif mənbələri arasında nəcisin həcmini artıran və bağırsağın normal fəaliyyətinə kömək edən yulaf yarma lifi daxildir. Yulaf yarmalarından lifli bişmiş məhsullar kimi qidalarda 100 qramda ən azı 6 qram lif və ya 100 kkal üçün 3 qram lif olmalıdır.